Van zichzelf bevrijd / Levinas over het raadsel van de nabijheid

Menselijk leven is leven in relaties. De Frans-joodse filosoof Emmanuel Levinas richtte zich vooral op de bevrijdende kracht van relaties. Hij ontdekte dat ze behulpzaam kunnen zijn om onszelf los te laten en om compassie te oefenen. Renée van Riessen onderzoekt Levinas’ denken over nabijheid, ontlediging (kenosis) en naastenliefde. Ze brengt het in discussie met hedendaagse denkers (Heidegger, Ricoeur, Derrida) en legt verbanden met het werk van schrijvers en beeldend kunstenaars als Natalia Ginzburg en Barnett Newman. Met haar Levinas-interpretaties beweegt Van Riessen zich op het grensvlak van ethiek, mystiek en religie. Ze onderzoekt de vruchtbaarheid van Levinas’ denken over ontlediging en bevrijding via reflecties over religieuze taal, identiteit, sterfelijkheid en belangeloosheid. Transcendentie blijkt hier telkens verbonden te zijn met het raadsel van de nabijheid van de ander. Renée van Riessen is filosoof en dichter. Zij doceert godsdienstfilosofie aan de PThU Groningen en is bijzonder hoogleraar christelijke filosofie aan de Universiteit Leiden.