Provocatie / Augustinus' preek tegen de Joden

Tegen het einde van zijn leven schreef de kerkvader Augustinus (354-430) een preek die bekend is geworden onder de titel Tractatus adversus Judaeos. Een preek dus tegen de Joden. Deze preek heeft een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van het beeld van Augustinus als een fervent anti-Joods theoloog. Wessel ten Boom doet een uitgebreid onderzoek naar deze preek. Hij biedt een vertaling, maakt een nauwkeurige analyse, vergelijkt Augustinus' spreken over de Joden met dat van andere vroeg christelijke auteurs en verheldert dit spreken door het te betrekken op enkele hoofdlijnen van Augustinus' denken. Langzamerhand wordt duidelijk, dat we te maken hebben met een zeer bewogen preek waarin menig bitter woord over de Joden klinkt, maar waarin de gemeente v r alles wordt opgeroepen om de Joden niet meer als verre vreemden, als de 'ander', te hekelen maar hen als haar naasten lief te hebben. Een conclusie die opvallend haaks staat op die van bijna alle eerdere onderzoekers. Het is hiermee voor het eerst dat Augustinus' preek tegen de Joden in een Nederlandse vertaling verschijnt. Dr. W.H. ten Boom is als predikant verbonden aan de Protestantse Gemeente in Arnhem. In 1997 verscheen van zijn hand Alleen God kan spreken, een inleiding op het werk van Friedrich- Wilhelm Marquardt. In 2002 promoveerde hij op Profetisch tegoed. De Joden in Augustinus' De Civitate Dei.