Glorieuze Orgeldagen

De oorsprong van de draaiorgels ligt vermoedelijk in Italië. De Italiaan Ludovico Gavioli begon omstreeks 1850 in Parijs met het vervaardigen van kleine straatdraaiorgels die zó succesvol waren dat hij als de vader van het moderne draaiorgel beschouwd kan worden. Zijn bedrijf, de firma en na 1905 N.V. Gavioli & Cie, hield het uit tot 1912. Later gingen ook andere Fransen, o.a. Gasparini, Poirot en Limonaire, Belgen en Duitsers deze instrumenten vervaardigen. In 1875 begon de Belg Leon Warnies als eerste een draaiorgelverhuurbedrijf in Amsterdam, waarna er nog velen volgden. Warnies wordt beschouwd als de grondlegger van de typisch Nederlandse straatdraaiorgelcultuur. Zijn nazaten zijn nog steeds actief in de Nederlandse draaiorgelwereld, onder andere in het draaiorgelbedrijf Perlee Orgels te Amsterdam. De Duitser Carl Frei, die in het begin van de 20e eeuw het vak leerde bij Gavioli en later bij de Belgische firma Mortier, vestigde zich in de jaren 1920 te Breda als reparateur, orgelboekenmaker en later ook bouwer van draaiorgels. Hij verbouwde veel oude Franse draaiorgels door de tongwerken te vervangen door eigen fluitregisters, zoals de Bourdon Céleste. Dat laatste register werd typisch voor de straatdraaiorgels en Carl Frei wordt daarom wel beschouwd als de vader van het Nederlandse straatdraaiorgel. Na ongeveer 1950 begonnen ook anderen zich bezig te houden met verbouwingen en nieuwbouw van draaiorgels. De firma Jan van Eijk en Zn uit Terwolde bouwt sinds 1979 draaiorgels.