Fiksche Lui / de Spektator van J. Alberdingk Thijm 1842-1850

2009, softcover, 272pp, mooi exemplaar, 24x17cm

 

Eind 1842 verscheen voor het eerst ‘De Spectator van tooneel, concerten en kunst’, een tijdschrift dat – ondanks zijn korte levensduur (tot 1850) en vele naamswisselingen – een belangrijke rol heeft gespeeld in de Nederlandse cultuurgeschiedenis. Het wordt meestal aangeduid als ‘De Spektator van Thijm’, aangezien de jonge katholiek J.A. Alberdingk Thijm al snel de belangrijkste redacteur en auteur was. Aanvankelijk was De Spektator vooral gewijd aan toneel, maar nadat Thijm op straat was bedreigd door ‘tooneelkanalje’, richtte het blad zich meer op letterkunde, beeldende kunst en muziek. Of speelden daarbij (ook) andere overwegingen een rol? In de laatste delen begon Thijm met zijn beschouwingen over bouwkunst: een prelude op de talloze publicaties die hij daarover in zijn verdere leven zou schrijven. De Spektator werd daarmee in veel opzichten een voorloper van ‘De Dietsche Warande’, het tijdschrift dat Thijm in 1855 oprichtte. In Fiksche Lui doet Pierre van Rijswijck verslag van de geschiedenis van het tijdschrift, van de verhoudingen tussen de medewerkers (die vaak onder een schuilnaam of -initialen publiceerden) en van de invloed van hun artikelen op het culturele leven van die dagen. Van Rijswijck achterhaalde bovendien de namen achter de aliassen van hen, die vast van plan waren om geregeld een ‘fiksch idee de waereld in te zenden’